Een tuchtzaak bij de Accountantskamer onthult hoe een langdurige miljoenenfraude jarenlang kon voortwoekeren – mede doordat een accountant zich te makkelijk liet misleiden. De zaak draait om de investeringsmaatschappij Aprisco van de bekende ondernemersfamilie Ziengs, die jarenlang investeerde in een resort in Costa Rica. In deze blog leggen we uit wat er juridisch misging, hoe consolidatie en controle in elkaar grijpen, en waarom dit geval een belangrijke waarschuwing is over het belang van een strikte fraudecontrole door accountants.
Wat speelde er precies in deze zaak?
De familie Ziengs, bekend van hun schoenenimperium, beheert hun vermogen via investeringsmaatschappij Aprisco. Deze verstrekte sinds 2000 miljoenen aan leningen aan de Magda Plateau Holding, eigenaar van het Costa Ricaanse resort Nativa. In 2013 verwierf Aprisco alle aandelen van Magda, waardoor het formeel een dochter werd en volgens verslaggevingsregels geconsolideerd had moeten worden.
Maar dat gebeurde niet. En precies daar begon het tuchtrechtelijke probleem.
Fraude verborgen door gebrekkige consolidatie
Volgens de klagende advocaat is bewust gekozen om de holding buiten consolidatie te houden. De accountant stemde hiermee in op basis van de enkele mededeling van het management dat Magda voor verkoop bestemd zou zijn. Dat zou het consolideren overbodig maken. Juridisch gezien mag dat alleen als de verkoop binnen één jaar waarschijnlijk is én er een concreet verkoopplan ligt.
Maar uit de jaarrekening van 2013 blijkt iets heel anders: de aankoop van Magda diende juist om de invloed van de familie op het resort te vergroten. Geen sprake van een daadwerkelijke verkoopintentie. De accountant had dus moeten doorvragen en de stelling kritisch moeten onderbouwen. Zijn nalatigheid in deze fraudecontrole had verstrekkende gevolgen.
Miljoenen verdwenen – zonder dat de accountant ingreep
Toen Magda alsnog werd geconsolideerd, bleek dat de waarde met 20 miljoen dollar moest worden afgewaardeerd. De accountant had, zonder toereikend bewijs, ingestemd met een presentatie tegen verkrijgingsprijs. De echte waarde bleek structureel te hoog, en zo kon de fraude ongestoord doorgaan.
Het argument van de accountant? Hij voelde zich voorgelogen en misleid. Hij had geen weet van de fraude, en vertrouwelijke informatie was hem onthouden. Toch blijft de tuchtrechter streng: een professioneel-kritisch accountant had zich niet zo makkelijk om de tuin moeten laten leiden.
Juridische kernpunten: consolidatie en professioneel-kritische instelling
Volgens de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ 217) moeten dochtermaatschappijen in principe altijd worden geconsolideerd. Enkel in uitzonderingsgevallen mag hiervan worden afgeweken, bijvoorbeeld bij een voorgenomen verkoop (zoals bedoeld in IFRS 5). Dat vereist:
- een concreet verkoopbesluit;
- een actief verkoopproces;
- en een verwachte realisatie binnen 12 maanden.
Niets daarvan was hier aantoonbaar. De accountant vertrouwde blind op het management en vergat de kernregel: vertrouwen is goed, controleren is verplicht.
Daarnaast verwijt de Accountantskamer hem het ontbreken van een professioneel-kritische houding. Hij had meer moeten onderzoeken dan alleen brochures, verkoopverhalen en e-mails van makelaars. Fraudecontrole vereist bewijs, niet aannames.
Ernst van de zaak: tweede berisping, carrière op het spel
De accountant werd al eerder berispt in een verwante tuchtzaak over hetzelfde dossier. Nu volgt een tweede tuchtmaatregel. Omdat hij zich inmiddels bij de AFM heeft uitgeschreven, zou een eventuele doorhaling in het register het einde van zijn loopbaan betekenen. “Ik ben accountant in hart en nieren. Als ik dit verlies, houdt mijn bestaan een beetje op,” verklaarde hij emotioneel bij de zitting.
Maar de Accountantskamer blijft bij haar oordeel: ondanks dat de fraude ingenieus was opgezet, had de accountant beter moeten handelen. Zijn fraudecontrole was onvoldoende, en dat is hem zwaar aan te rekenen.
Waarom is deze zaak belangrijk?
Deze zaak is een leerzaam voorbeeld van hoe gebrek aan scherpte bij de controlefunctie van een accountant rampzalige gevolgen kan hebben – zowel financieel als juridisch. Voor investeerders, familiebedrijven en toezichthouders is het cruciaal te beseffen dat een accountant geen verlengstuk van het management hoort te zijn, maar een onafhankelijke poortwachter.
Voor cliënten van accountants geldt: stel kritische vragen, vraag naar onderbouwing en vertrouw niet blind op controleverklaringen.
Zorgplicht Advocaten helpt bij geschillen rond fraudecontrole
Ben je investeerder, bestuurder of aandeelhouder en vermoed je dat jouw accountant steken heeft laten vallen bij de controle? Heeft een gebrekkige consolidatie of foutieve waardering geleid tot schade?
Zorgplicht Advocaten is gespecialiseerd in zaken rondom tuchtrecht, consolidatiegeschillen en fraudeonderzoek. Wij staan je bij met juridische én financiële expertise. Samen zorgen we dat jouw belangen worden beschermd.
Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend intakegesprek. Wacht niet tot het te laat is – juridisch herstel begint bij tijdig inzicht.
Wij staan voor u klaar
- Tegen (financiële) dienstverleners
- 20+ jaar ervaring
- Eerlijk en transparant
